Zoete vrijheid


Pas had ik een gevangene in huis.
Sterker nog, hij heeft de nacht in mijn slaapkamer doorgebracht.

Toen ik wakker werd, hoorde ik wat gerommel en geritsel onder het bankje dat in mijn slaapkamer staat, en plotseling vloog hij tevoorschijn. Fladderend van de ene kamer naar de andere, in paniek tegen ramen botsend.
Rond deze tijd van het jaar heb ik wel vaker een zwaluw in huis. Ze zwermen rond de flat en er is er altijd wel weer één die denkt in mijn klapraam een interessant gaatje gevonden te hebben voor onderdak of voedsel, waarna hij of zij zich gevangen ziet en de weg naar de vrijheid niet meer kan vinden.

De plant op mijn balkon getuigt dat het ook anders kan. Een ex-gevangene heeft na jaren vrijheidsberoving het werk weer opgepakt in zijn koffiebar met binnentuin. De tuin bestaat grotendeels uit gestort beton, maar aan de randen ligt aarde met planten en struiken. Ik kreeg limonade aangeboden, mierzoet, die hij zelf gemaakt had van de bloemen van een struik in de tuin. Ik vroeg of ik niet een stekje mee mocht nemen. Maar natuurlijk. Er kwam een spade aan te pas en met een tas vol grond en sprieten kwam ik thuis. Na een koude winter dacht ik dat alle sprieten dood waren, maar toen de zon de stad weer kwam opwarmen, liep de dikste stengel uit. Hij staat nu mooi in het blad op mijn balkon te getuigen van het feit dat er hoop is na gevangenschap en groei na doodsheid en bevriezing.

Mijn werkwijze bij de zwaluwen in mijn huis is: Met mijn armen over mijn hoofd naar de balkondeur lopen met een klapwiekende vogel om me heen, balkondeur open, terugrennen en kamerdeur dichtdoen. En dan maar hopen dat het balkon en de buitenlucht gevonden worden. En dan alle poep en omgevallen spullen opruimen.

Ons werk in de gevangenissen gaat er een stuk betrokkener aan toe. Aandacht, hoop, richting zoeken, erbij zijn, luisteren, zingen, steunen, en bij het gat van de deur opwachten als de vrijheid is aangebroken. En samen een glaasje plakzoete limonade drinken.

Aan de randen van het beton groeit genoeg.

De plant op mijn balkon.
Kijk, er komen alweer zwaluwen aan.